Ακουστικό τραύμα

Dr. Λάμπρος Ι. Καρελάς MD

  • Ωτορινολαρυγγολόγος - Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου

  • Ειδικευθείς στην ΩΡΛ Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών

  • Μετεκπαιδευθείς στη Γερμανία HNO Κλινική του Πανεπιστημίου Ερλάνγκεν Νυρεμβέργη.

☎️ Τηλ. 2441029674 Κιν. 6932240365 🌐 lkarelas@yahoo.gr facebook

Όρκος του Ιπποκράτη ΩΡΛ Καρελάς Καρδίτσα

Ακουστικό τραύμα και Βαρηκοΐα από θόρυβο

Ο δυνατός ήχος και ο θόρυβος μπορεί να βλάψει για πάντα την ακοή.

Αυτό μπορεί να συμβεί με μία και μόνη έκθεση σε πολύ δυνατό ήχο, ο οποίος δεν χρειάζεται καν να είναι εκκωφαντικός.

Μία και μόνο έκθεση μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στις νευρικές ίνες (ακουστικό τραύμα), που στέλνουν ηλεκτρικά μηνύματα στον εγκέφαλο για να δημιουργηθεί η αίσθηση της ακοής.

«Κάθε φορά που ένας άνθρωπος εκτίθεται σε δυνατό ήχο, φθείρονται μερικές από τις νευρικές απολήξεις, αλλά αν αυτό συμβεί λίγες φορές οι επιπτώσεις στην ακοή είναι αδιόρατες».

«Αντιθέτως, όταν συμβαίνει κατ’ επανάληψιν, οι επιπτώσεις αρχίζουν να γίνονται πιο εμφανείς».

Ακουστικό τραύμα προκαλείται από έκθεση του αυτιού σε έντονο θόρυβο(>90db) βραχείας διάρκειας.

Βαρηκοΐα από θόρυβο προκαλείται, όταν η έκθεση των αυτιών σε αυτόν είναι μακράς διάρκειας π.χ. σε εργάτες βαριάς βιομηχανίας. Συνήθως συνοδεύονται από βουητά.

Γενικά η ανώτερη επιτρεπτή επαγγελματική έκθεση είναι:

Ένταση (dB) Διάρκεια

80 8h

90 4h

100 1h

110 15min

Μετά από 20 έτη επαγγελματικής έκθεσης το ποσοστό βαρηκοΐας είναι:

Επίπεδο έκθεσης (dB) Ποσοστό βαρηκοΐας (%)

80 0

90 12

100 36

110 68


Τα δύο κύρια χαρακτηριστικά του ήχου είναι η ένταση που μετριέται σε decibels (dB) και η συχνότητα που μετριέται σε Hertz (Hz). Τα 0 dB είναι ο μόλις ακουστός ήχος ενώ τα 140 το όριο του πόνου. Αύξηση κατά 3 dB σημαίνει διπλασιασμός της έντασης, ενώ κατά 10 δεκαπλασιασμός.

Οι θόρυβοι των υψηλών συχνοτήτων θεωρούνται πιο βλαπτικοί, ενώ η σποραδική έκθεση είναι σαφώς λιγότερο βλαπτική από τη συνεχή. Η ανώτερη παραδεκτή στάθμη θορύβου στο σπίτι είναι τα 45 dB, ενώ στην εργασία τα 85. Η επαγγελματική βαρηκοΐα αναπτύσσεται αργά και ύπουλα και αφορά πρώτα τις υψηλές συχνότητες της ακοής, συνοδεύεται από πολύ ενοχλητικές και δύσκολα διαχειρίσιμες εμβοές, ενώ όταν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα προστασίας δεν διορθώνεται ικανοποιητικά διότι η κατανόηση του λόγου είναι πλέον πτωχή.

Ο θόρυβος έχει σαφείς επιδράσεις στην ακοή, όμως επιδρά βλαπτικά και σε άλλα συστήματα του οργανισμού προκαλώντας κεφαλαλγία, υπέρταση και διαταραχές ύπνου, συμπεριφοράς, ομιλίας, συγκέντρωσης, ψυχολογικές.

Μέτρα προστασίας:

-Ατομικά: όχι έκθεση σε συνεχόμενη δυνατή ένταση μουσικής (30΄διάλειμμα μετά από 30΄έκθεσης).

-Στην εργασία: ωτοασπίδες, προστατευτικά ακουστικά, ηχομονωμένες καμπίνες, διάλειμμα 10΄μετά από 30΄έκθεσης.

-Στο σπίτι: φυτά στο μπαλκόνι με ύψος άνω του 1,5m, βαριές κουρτίνες, χαλιά, ηχομονωτικά υλικά σε τοίχους, διπλά τζάμια, συσκευές χαμηλού θορύβου.

-Στους δρόμους: ανακλαστικά ηχοπετάσματα.

Τέλος είναι απαραίτητη η εξέταση σε ειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο για κλινική εξέταση και ακοολογικό έλεγχο κάθε 1-3 χρόνια ανάλογα και με το επίπεδο έκθεσης στο θόρυβο, προκειμένου να αναγνωριστεί έγκαιρα τυχόν βλάβη της ακοής και να ληφθούν τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα.

Συμπτώματα

Τα κύρια συμπτώματα είναι, η βαρηκοΐα, το βούλωμα, και τα βουητά (εμβοές), που εντοπίζονται συνήθως περισσότερο στο ένα αυτί.

Η βαρηκοΐα είναι συνήθως μικρού προς μετρίου βαθμού και αφορά τις υψηλές συχνότητες στην περιοχή των 4000-6000Hz. Ο ασθενής το περιγράφει σαν ένα «μπουκωμένο αυτί» ή σαν «ένα βάρος στο αυτί».

ακουόγραμμα από ακουστικό τραύμα

Ακουόγραμμα από ακουστικό τραύμα

Η εμφάνιση βουητού είναι το σημαντικότερο σύμπτωμα που δείχνει ότι το αυτί προσβλήθηκε από ακουστικό τραύμα. Τα βουητά (εμβοές) εντοπίζονται συνήθως περισσότερο στο ένα αυτί και είναι πολύ έντονα τις πρώτες στιγμές μετά τον κρότο. Είναι σαφής ένδειξη ότι το ακουστικό νεύρο έχει υποστεί βλάβη. Μπορεί να είναι παροδικό φαινόμενο, αλλά δημιουργεί πρόβλημα, αν γίνει μόνιμο. Ο ασθενής αναφέρει ότι το ακούει καλύτερα σε ήσυχο περιβάλλον και πολύ συχνά τον δυσκολεύει να κοιμηθεί.

Ο πόνος είναι σπανιότερο σύμπτωμα μετά από έκθεση σε κρότο.

Πολύ σπάνια, μπορεί να παρουσιαστεί ζάλη που υποδηλώνει ρήξη της στρογυλής ή της ωοειδούς θυρίδας του αυτιού ή και μεγαλύτερη βαρηκοΐα που μπορεί να οφείλεται σε ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης ή διαταραχή στη συνέχεια των ακουστικών οσταρίων. Αυτές οι περιπτώσεις είναι σπάνιες, αλλά ταυτόχρονα πολύ σοβαρές και δύσκολες στην αντιμετώπιση.

Θεραπεία

Ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας είναι η κορτιζόνη. Συνήθως, χορηγείται κορτιζόνη από το στόμα. Αν και υπάρχουν Ωτορινολαρυγγολόγοι που συστήνουν την ενδοφλέβια χορήγηση κορτιζόνης, δεν έχει αποδειχθεί η υπεροχή της ενδοφλέβιας θεραπείας έναντι της από του στόματος.

Αν αποτύχει αυτή η θεραπεία, η χορήγηση κορτιζόνης ενδοτυμπανικά αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας. Συνήθως συστήνονται έως πέντε ενδοτυμπανικές εγχύσεις κορτιζόνης με μεσοδιάστημα 3-5 ημερών η κάθε μία.

Έχει διαπιστωθεί ότι η χορήγηση μαγνησίου δρα προφυλακτικά αλλά και θεραπευτικά έναντι της προσβολής εκ βαρηκοΐας εκ θορύβου, προστατεύοντας την αιματική ροή και την οξυγόνωση του έσω ωτός, οι οποίες παραβλάπτονται από τον θόρυβο. Μπορεί να χορηγηθεί μαγνήσιο (σκεύασμα Τrofocard tabl 1 x 3, επί 2 μήνες)

Η πρόγνωση ενός οξέος ακουστικού τραύματος είναι γενικά καλή.

Παρά το γεγονός ότι η ανταπόκριση είναι αδύνατο να προβλεφθεί, οι μελέτες λένε ότι η όσο το δυνατόν συντομότερη έναρξη της θεραπείας και σίγουρα όχι περισσότερο από 48 ώρες είναι ο κυριότερος παράγοντας επιτυχίας.

Θεωρείται ότι μετά την πάροδο δεκαπέντε περίπου ημερών από το επεισόδιο, η βλάβη στην ακοή θεωρείται μόνιμη και μη αναστρέψιμη.

Δείτε ΕΔΩ Και ΕΔΩ

Ο θόρυβος σκοτώνει την ακοή

Αποτελεί την κύρια αιτία της βαρηκοΐας, ακόμη και στις μικρότερες ηλικίες

Ο θόρυβος και όχι η ηλικία αποτελεί πλέον την κύρια αιτία βαρηκοΐας.

Εάν δεν λάβετε μέτρα τώρα για να προστατεύσετε την ακοή σας, αργά ή γρήγορα πολλοί από εσάς και τα παιδιά σας θα δυσκολεύεστε να κατανοήσετε ακόμη και μία απλή συζήτηση.

Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου του 12%-15% των παιδιών σχολικής ηλικίας, ήδη έχουν μόνιμες βλάβες στην ακοή τους εξαιτίας των καθημερινών θορύβων, τους οποίους θεωρούμε δεδομένους στη ζωή μας αλλά μόνο τέτοιοι δεν θα έπρεπε να είναι.

Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς είμαστε υπεύθυνοι για την απώλεια της ακοής μας

Η αιτία, είναι «ο θόρυβος στον οποίο ανελέητα εκθέτουμε τον εαυτό μας ημέρα με την ημέρα». Αν και υπάρχουν μυριάδες περιορισμοί για την προστασία των εργαζομένων από τους θορύβους στον χώρο εργασίας, λίγοι είναι αυτοί που αφορούν τους θορύβους εκτός επαγγελματικών χώρων: φορητές συσκευές ήχου, συναυλίες, σεσουάρ, σειρήνες, μηχανές κοπής γκαζόν, ηλεκτρικές σκούπες, συναγερμοί αυτοκινήτων και αμέτρητα άλλα αντικείμενα εκπέμπουν θορύβους τους οποίους απλούστατα δεν αντέχουν τα αυτιά του ανθρώπου.

Και μετά, είναι οι θόρυβοι σε χώρους συναθροίσεων: πανεπιστήμια, εστιατόρια, μπαρ και καφετέριες είναι μερικά από αυτά, στα οποία ο θόρυβος συχνά υπερβαίνει τα όρια αντοχής.

Τα αυτιά μας είναι ευαίσθητα στο θόρυβο

Όταν ο ήχος μπει στο εσωτερικό τους, προκαλεί δόνηση του τυμπανικού υμένα. Οι δονήσεις μεταδίδονται στον κοχλία, στο έσω ους, όπου το υπάρχον υγρό τις μεταφέρει σε μία καλά τακτοποιημένη σειρά τριχωτών κυττάρων που εξυπηρετούν τις χαμηλές, τις μέσες και τις υψηλές συχνότητες.

Τα τριχωτά κύτταρα διεγείρουν τις αισθητήριες νευρικές ίνες και το ερέθισμα μεταφέρεται, μέσω του ακουστικού νεύρου, έως τον εγκέφαλο, όπου ερμηνεύεται, λ.χ., ως λέξη, νότα ή ένα όχημα που πλησιάζει.

Αυτό το τόσο εύθραυστο σύστημα μπορεί να υποστεί βλάβες τόσο από την ένταση όσο και από τη διάρκεια της έκθεσης σε έναν δυνατό ήχο, με τα τριχωτά κύτταρα να είναι αυτά που αποδιοργανώνονται και εκφυλίζονται.

Γεννιόμαστε με έναν ορισμένο αριθμό τριχωτών κυττάρων και όταν πεθάνουν δεν αντικαθίστανται, με συνέπεια η απώλεια της ακουστικής ευαισθησίας να είναι μόνιμη. Συνήθως η πρώτη που χάνεται είναι η ευαισθησία στους ήχους υψηλής συχνότητας και μετά η ικανότητα να ακούει κάποιος τις συχνότητες της ομιλίας.

Οι συνέπειες της έκθεσης στους θορύβους είναι αθροιστικές.

Αν και αρχίζουμε τη ζωή μας με άφθονα τριχωτά κύτταρα, με κάθε επίθεση του θορύβου κάποια πεθαίνουν, προκαλώντας βαθμιαία απώλεια της ακοής. Εάν οι βλάβες στα τριχωτά κύτταρα αρχίσουν νωρίς στη ζωή, όπως συμβαίνει με τις σύγχρονες γενιές των iPod και των mp4, τότε στη μέση ηλικία είναι πολύ πιθανόν να δυσκολεύεται κάποιος να καταλάβει τι του λένε.

Το επίπεδο έντασης του ήχου που θεωρείται ότι μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην ακοή είναι τα 85 dB (ντεσιμπέλ), όσο εκπέμπει ένα σεσουάρ ή ένα μπλέντερ στην κουζίνα μας.

Κανονικά πρέπει να φοράμε ωτασπίδες όταν στεγνώνουμε τα μαλλιά μας, όταν κουρεύουμε το γρασίδια μας ή όταν βλέπουμε να έρχεται ένα ασθενοφόρο ή πυροσβεστικό με τη σειρήνα αναμμένη.

Το ίδιο και όταν κάποιος κάνει σκοποβολή, πηγαίνει κάπου με τη μηχανή του ή χρησιμοποιεί το τρυπάνι, το ηλεκτρικό πριόνι ή κομπρεσέρ. Ωστόσο ο ήχος από τις φορητές συσκευές ήχου υπερβαίνει αυτόν των παραπάνω συσκευών. Εάν ακούτε μουσική με τα ακουστικά τόσο δυνατά ώστε ακούν οι διπλανοί σας ό,τι κι εσείς, προκαλείτε «θανατηφόρα πλήγματα» στα τριχωτά κύτταρα των αυτιών σας.

Το 35% των ενηλίκων και το 59% των εφήβων που ακούν μουσική με ακουστικά έχουν τον ήχο στη διαπασών.

Ακόμη και τα παιχνίδια μπορεί να εκπέμπουν ήχους που βλάπτουν την ακοή. Δυνητικά ηχηρά παιχνίδια είναι τα όπλα, οι κούκλες που μιλάνε, τα αυτοκινητάκια με κόρνες και σειρήνες, τα γουόκι τόκι, τα μουσικά όργανα και πολλά άλλα.

Οι βλάβες από ήχο και θόρυβο μπορούν να διαχωριστούν σε:

Ακουστικό τραύμα από έκρηξη

Στην περίπτωση αυτή έχουμε ωστική ηχητική επιβάρυνση έντασης μεγαλύτερης των 150 dB (SPI p.e. = Sound Pressure Level peak equivalent) και μίας κορύφωσης της ηχητικής πίεσης, η οποία διαρκεί περισσότερο από 1,5 ms (κατά κανόνα 3-5 ms). Βλάβες έσω ωτός επί το πλείστον, με ρήξη του τυμπανικού υμένα και απεξάρθρωση των ακουστικών οσταρίων.

Αυτές οι βλάβες εμφανίζονται σε επαγγελματίες κατασκευής και επεξεργασίας εκρηκτικών υλών, στρατιωτικούς (χειροβομβίδες εκπαίδευσης), βιομηχανίες αερίων, ελαστικών, αυτοκινητιστές, και σε χημικές βιομηχανίες. Επίσης χαστούκι στο αυτί, πτώση με το κεφάλι με το αυτί προς το νερό, από αερόσακους.

Η συμπτωματολογία αυτής της βλάβης περιλαμβάνει, οξεία μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη, μέσου έως μεγάλου βαθμού, μικτή βαρηκοΐα με πόνο στο αυτί (επί ρήξης του τυμπανικού υμένα, αιματοτύμπανο), με βουητά και αιθουσαία συμπτωματολογία.

Σαν επιπλοκές μπορούν να εμφανιστούν, κώφωση, μακροχρόνια ή μόνιμα βουητά, ίλιγγος, ρήξη μεμβράνης στρογγυλής θυρίδας, ρήξη του τυμπανικού υμένα, απεξάρθρωση ακουστικών οσταρίων.

Για την διαγνωστική προσέγγιση χρειάζεται ένα ακριβές αναμνηστικό, ΩΡΛ – εξέταση, ωτομικροσκόπηση ( ρήξη τυμπανικού υμένα, αιματοτύμπανο), εξετάσεις ακοής, εξέταση ισορροπίας, (νυσταγμός αυτόματος ή μετά από πρόκληση ενδεχ. εξέταση νυσταγμού κατόπιν δόνησης, θέσης ή αλλαγής θέσης, αιθουσονωτιαίες εξετάσεις), ηλεκτρονυσταγμογράφημα, και εάν είναι δυνατόν προσδιορισμό έντασης βουητών, με εξέταση καλυπτικότητος.

Εάν εντός 12 ωρών μετά από το οξύ συμβάν γίνει έναρξη θεραπείας με υψηλές δόσεις γλυκοκορτικοειδών και ρεολογική, αγωγή ενδεχ. σε συνδυασμό με θεραπεία υπερβαρικού οξυγόνου (ΥΒΟ), πρέπει να υπολογίζεται αποκατάσταση της ακοής στο 5%. Βουητά περισσότερο ή λιγότερο ενοχλητικά παραμένουν παρά τη θεραπεία στo 40%.

Η αυτόματη τάση αποκατάστασης χωρίς θεραπεία είναι εξαιρετικά μικρή, περιστασιακά η μετατραυματική, μη αντιμετωπίσιμη ακουστική βλάβη είναι προοδευτική.

Ακουστικό τραύμα από κρότο

Εμφανίζεται όταν η ωστική ηχητική επιβάρυνση είναι έντασης μεγαλύτερης των 150 dB (A) (SIM –Sound Pressure Level peak equivalent) και μίας κορύφωσης της ηχητικής πίεσης η οποία διαρκεί λιγότερο από 3 ms (κατά κανόνα 0,4-1,5 ms).

Εμφανίζεται σε στρατιωτικούς, αστυνομικούς, κυνηγούς και δασολόγους (όπλα, πολυβόλο, πιστόλια, αυτόματα πιστόλια, πιστόλια αφετών), πιστόλια άμυνας (6 mm πιστόλια εκφοβισμού), παιχνίδια-πιστόλια για παιδιά (>100 dB). Κροτίδες (125-168 dB)

Εμφανίζεται με οξεία επί το πλείστον μονόπλευρη ελαφρά έως μέσου βαθμού βαρηκοΐα έσω ωτός στην περιοχή συχνότητας περί τα 4000 Hz με βουητά. Σπάνια ωταλγίες (πόνο στο αυτί) ή ενοχλήματα από το αιθουσαίο όργανο.

Σαν επιπλοκές έχουμε, οξεία κώφωση, βουητά, ρήξη της μεμβράνης της στρογγυλής θυρίδας, σπάνια αιθουσαίο ίλιγγο ή ρήξη του τυμπανικού υμένα.

Διάγνωση

Ακριβές αναμνηστικό, ΩΡΛ- εξέταση, ωτομικροσκόπηση (προσοχή για ρήξη τυμπανικού υμένα), εξετάσεις ακοής και ισορροπίας, βίντεο ή ηλεκτρονυσταγμογράφημα, προσδιορισμό έντασης εμβοής, εξέταση καλυπτικότητος.

Θεραπεία

Συντηρητική θεραπεία, θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο σε έντονη κάκωση του έσω ωτός πρέπει να διεξάγεται όσο το δυνατό νωρίτερα.

Εδώ υπάρχουν και χειρουργικές ενδείξεις σε υποψία για ρήξη μιας κοχλιακής θυρίδος (τυμπανικός υμένας ακέραιος και ολική απώλεια ακοής)

Το ακουστικό τραύμα από κρότο με μικρή βλάβη του έσω ωτός μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί στα εξωτερικά ιατρεία, ενώ όταν υπάρχει βαριά βλάβη του έσω ωτός με/χωρίς βουητά, επί υποψίας ρήξης θυρίδος στη κλινική.

Στο περίπου 50% των περιπτώσεων αρχικά φαίνεται μια καλή αποκατάσταση της βλάβης στη περιοχή των υψηλών τόνων μεταξύ 3-6 kHz με ένα μέγιστο στους 4 kHz ή στους 6 kHz . Μετά από μερικές εβδομάδες το παραμένον υπόλοιπο βαρηκοΐας ή εμμένουσας εμβοής εκλαμβάνεται σαν μόνιμη βλάβη. Είναι πιθανή μια μετατραυματική προοδευτικότητα με πτώση στους υψηλούς τόνους υπεράνω των 2 kHz. Είναι σπάνια μία αυτόματη αποκατάσταση των υψηλών συχνοτήτων βουητών. Με τα αντιφλεγμονώδη (γλυκοκορτικοειδή), τα ρεολογικά (όπως στην αιφνίδια κώφωση) και τη θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο ΥΒΟ) πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν ενωρίτερα έναρξη, καθόσον από αυτό είναι δυνατόν συχνά να επιτευχθεί μια αποκατάσταση στο ακέραιο.

Ακουστικό ατύχημα

Εμφανίζεται όταν έχουμε επίδραση θορύβου μέσης έντασης γύρω στα 100 db σε συνδυασμό με διαταραχές αιμάτωσης ενός ωτός σχετιζόμενες με παθήσεις της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.

Οφείλεται σε μεταβολική υποξεία του έσω ωτός λόγω θορύβου και ταυτόχρονης μείωσης της αιμάτωσης σαν επακόλουθο στροφής της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (σπονδυλική αρτηρία).

Συμβαίνει σε εργαζόμενους με εργαλεία που παράγουν θόρυβο (συσκευές λειτουργούσες με πίεση αέρα, πιστολέτα σπασίματος πέτρας).

Σε αυτή την περίπτωση έχουμε αιφνίδια εγκατάσταση μονόπλευρης βαρηκοΐας έσω ωτός με βουητά, κατά κανόνα χωρίς συμπτώματα από το αιθουσαίο όργανο, περιστασιακή κώφωση.

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν μία μόνιμη ακουστική βλάβη, και παραμένοντα βουητά.

Διάγνωση

Ακριβές αναμνηστικό (επαγγελματική δραστηριότητα), ΩΡΛ - εξέταση, ωτομικροσκόπηση, εξετάσεις ακοής, εξέταση ισορροπίας, προσδιορισμό έντασης βουητών, εξέταση της καλυπτικότητος.

Συχνά χρειάζεται ιατρικό συμβούλιο με Ορθοπεδικό.

Η Θεραπεία είναι συντηρητική, στα εξωτερικά ιατρεία.

Η πρόγνωση είναι δυσμενής.

Οξεία ακουστική βλάβη εκ θορύβου

Συμβαίνει όταν έχουμε ευρέως φάσματος ηχητική επιβάρυνση έντασης από 100-120 dB(A) από μερικά λεπτά έως ώρες.

Σε αυτή την περίπτωση έχουμε μία ηχητική επιβάρυνση μη ωστικού τύπου που προκαλεί τόσο μεταβολικές όσο και μηχανικές μικροσκοπικά ορατές βλάβες στη περιοχή του οργάνου του Corti (έξω τριχωτά κύτταρα, στερεοσίλια). Υπερβολικά αυξημένη χρήση οξυγόνου δια της οποίας επέρχεται υποξεία στο έσω ους

Αίτια:

Disco: Η μέγιστη μέση στάθμη μουσικής μετρηθείσα σε χρονικό διάστημα 15 λεπτών: 111 dΒ.

Μέση στάθμη μουσικής σε 29 disco της Γερμανίας: 102 dΒ

Walkman: Μέση στάθμη μουσικής: 85-89 dB, επί πλέον μέγιστο 3% στον ακροαατή 110 dB.

Μουσικά όργανα: Κρουστά, μεταλλικά μουσικά όργανα.

Παιδικά παιχνίδια: Απομιμήσεις εργαλείων, ασθενοφόρα, στρατιωτικές απομιμήσεις, κ.ά., τα οποία φθάνουν μία μέση ηχητική στάθμη περί τα 100 dB (Α) σε απόσταση 10 εκ. ή 130-140 dB σε άμεση επαφή με το αυτί.

Αγώνες δικύκλων αυτοκινήτου, πτήση με αεροπλάνο.

Οικοτεχνία.

Ηχητικά αποτελέσματα χαμηλών πτήσεων: Το 50% όλων των υπεριπταμένων χαμηλών πτήσεων φθάνουν σε ηχητική στάθμη περί τα 85-119 dB, και μάλιστα το 2% σε ηχητική στάθμη περί τα 120-125 με ωστικότητα, δηλ. απότομη αύξηση στάθμης, π.χ. σε αεροδρόμια.

Συμπτωματολογία:

Οξεία επί το πλείστον αμφοτερόπλευρη, πρωτοπαθώς ελαφρά έως μέσου βαθμού βαρηκοΐα έσω ωτός κατά προτίμηση στη περιοχή υψηλών τόνων, αίσθηση εκκώφανσης, συχνά βουητά. Σπάνια ωταλγίες ή ενοχλήματα από το αιθουσαίο όργανο.

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν μόνιμη ακουστική βλάβη, βουητά (επί το πλείστον αμφοτερόπλευρα).

Ένα έντονο ηχητικό ερέθισμα μπορεί να προκαλέσει προσωρινή μετατόπιση του ουδού της ακοής που επανέρχεται σύντομα, σε περίπου 16 ώρες ή και μόνιμη μετατόπιση του ουδού της ακοής.

Έρευνες υποθέτουν ότι το αυτί μπορεί να είναι σε φάση αναμονής να ανταποκριθεί σε ένα μεγάλο θόρυβο εάν ηπιότεροι ήχοι προηγήθηκαν και το προετοίμασαν.

Άλλη μελέτη εστιάζεται στην πιθανότητα εξωτερικοί ήχοι σε μια ένταση κοντά ή χαμηλότερα του επιπέδου αντίληψης μπορεί να ενισχύσει την δυνατότητα του αυτιού να ανταποκριθεί σε αυτούς τους ήχους που είναι πάνω από τον ουδό ασφάλειας.

Διάγνωση

Ακριβές αναμνηστικό, ΩΡΛ – εξέταση, ωτομικροσκόπηση, εξετάσεις ακοής

Εξέταση ισορροπίας, θερμική εξέταση αιθουσαίου οργάνου, βίντεο-ηλεκτρονυσταγμογράφημα, προσδιορισμός έντασης βουητών, εξέταση καλυπτικότητος.

Θεραπεία

Συντηρητική θεραπεία. Κατά κανόνα είναι δυνατή η φαρμακευτική θεραπεία στα εξωτερικά ιατρεία.

Η πρόγνωση είναι δυσμενής, με πιθανή την επιδείνωση.

Βαρηκοΐα εκ θορύβου (χρόνια βλάβη εκ θορύβου)

Είναι μία αμφοτερόπλευρη, κατά κανόνα συμμετρική βαρηκοΐα έσω ωτός επακόλουθο διαλείπουσας επίδρασης ευρέως φάσματος ήχου και/ή ωστικού τύπου ήχου έντασης >80-85 dB (Α) σε ημερήσια διάρκεια έκθεσης 6-8 ωρών (επαγγελματικός χώρος) για διάστημα πολλών ετών. Η έκταση και ή προοδευτικότητα της ακουστικής βλάβης εξαρτώνται από τις παραμέτρους επιβάρυνσης (ηχητική ένταση, διάρκεια επίδρασης, σύνθεση συχνοτήτων) ως και από την διάρκεια των φάσεων ανάπαυσης (διαλείμματα θορύβου) και την εξατομικευμένη ευαισθησία στο θόρυβο. Αρχικά υπάρχει απώλεια των έξω τριχωτών κυττάρων, κατόπιν νευρωνική εκφύλιση.

Χαρακτηριστικά: Έναρξη της βαρηκοΐας εμφανίζεται πάντα σαν νευροαισθητήρια πτώση στους υψηλούς τόνους (κυρίως στα 4 kHz), οι μέσες συχνότητες (κύρια περιοχή ομιλίας) προσβάλλονται αργότερα. Η ακουστική εξίσωση είναι πάντα θετική (βλάβη τριχωτών κυττάρων). Συχνά αμφοτερόπλευρο τονικό βουητό (60-70%).

Ένα έντονο ηχητικό ερέθισμα μπορεί να προκαλέσει προσωρινή μετατόπιση του ουδού της ακοής που επανέρχεται σύντομα, σε περίπου 16 ώρες ή και μόνιμη μετατόπιση του ουδού της ακοής.

Παράγοντες που επιβαρύνουν την ακοή

Υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες όπως μία προηγηθείσα βλάβη έσω ωτός, π.χ. μετά από αιφνίδια κώφωση, μετά από θεραπεία με ωτοτοξικά φάρμακα, μετά από κάκωση. Ευάλωτοι επίσης είναι και οι ξανθοί, με ανοιχτόχρωμα μάτια (ένδεια σε μελανίνη).

Παράγοντες ατομικής ευαισθησίας που επιβαρύνουν την ακοή

Οι ακόλουθοι παράγοντες, έχει ευρεθεί ότι συνδέονται με αυξημένη ευαισθησία για την πρόκληση βαρηκοΐας λόγω θορύβου:

• Γαλάζια μάτια

• Ανοιχτόχρωμο δέρμα

• Οικογενειακό ιστορικό κώφωσης

• Σακχαρώδης διαβήτης

• Νόσος του Meniere

• Ανεπάρκεια σιδήρου

• Ανεπάρκεια βιταμίνης Α

• Μεγαλύτερη ηλικία

• Αρτηριοσκλήρυνση

• Κάπνισμα

Συμβαίνει σε εργασία σε θορυβώδες περιβάλλον (π.χ. εργάτες μετάλλου, εργαζόμενοι σε αεροδρόμια, ασυρματιστής, σιδηρουργοί λεβήτων, ντισκ - τζόκευ, εργαζόμενοι σε λατομείο, στρατιωτικοί, χειριστής εκσκαφέα, μουσικός ορχήστρας κ.α.).

Έχουμε μία προοδευτική βαρηκοΐα και στα δύο αυτιά, λόγω της εκσεσημασμένης ακουστικής εξίσωσης σημαντική δυσχέρεια κατανόησης σε θορυβώδες περιβάλλον, βουητά, υπερακουσία.

Εμφανίζεται κοινωνική απομόνωση, και ψυχική διαταραχή λόγω των βουητών.

Διάγνωση

Αναλυτικό αναμνηστικό που να συμπεριλαμβάνει επαγγελματικό και ελεύθερου χρόνου αναμνηστικό, ΩΡΛ – εξέταση, Ωτομικροσκόπηση, εξετάσεις ακοής, και εξέταση ισορροπίας, θερμική εξέταση αιθουσαίου οργάνου, κλπ.

Θεραπεία

- Η φαρμακευτική θεραπεία της χρόνιας βαρηκοΐας από θόρυβο δεν έχει καμία προσδοκία για επιτυχή έκβαση. Το μόνο που απομένει είναι η προσπάθεια, να επηρεασθούν τα βουητά με ρεολογικά και γλυκοκορτικοειδή, αποφυγή θορύβου, αποτελεσματική προστασία ακοής (π.χ. προστατευτικά τεμάχιο βάμβακος, κάλυμμα, κράνος) επί συνεχιζόμενης εργασίας σε θόρυβο.

-Σε μερικές περιπτώσεις απαιτείται η εφαρμογή ακουστικού βαρηκοΐας, συσκευή κάλυψης βουητών.

Η πρόγνωση μετά την παύση ενασχόλησης σε θόρυβο (άρση του αιτίου) είναι καλή διότι μια βαρηκοΐα εκ θορύβου δεν εξελίσσεται περαιτέρω. Γι' αυτό είναι δυνατόν κατόπιν τακτικής εφαρμογής μιας αποτελεσματικής ηχητικής προστασίας ή με αλλαγή σε μία πτωχή σε θόρυβο επαγγελματική θέση να αποφευχθεί μια περαιτέρω εξέλιξη της ακουστικής βλάβης, Σε μια παρά την παύση της έκθεσης σε θόρυβο εξελισσόμενη βαρηκοΐα έσω ωτός πρέπει συνεπώς να θεωρείται ότι υφίστανται και πρόσθετα άλλα αίτια.

Vibroacoustic disease: Μια άγνωστη ακουστική ασθένεια

Vibroacoustic disease ή πιο σύντομα VAD είναι η ασθένεια που προκαλείται ύστερα από μακροχρόνια έκθεση σε ήχους χαμηλής συχνότητας και υψηλής έντασης. Η έκθεση αφορά υπόηχους δηλαδή ήχους με συχνότητα κάτω από 20 Ηz (δε γίνονται αντιληπτοί από το ανθρώπινο αυτί) μέχρι ήχους που χαρακτηρίζονται χαμηλού ύψους και η συχνότητα τους είναι μεταξύ 20-500 Hz.

Όταν εκτιθέμεθα σε θορύβους υψηλής έντασης και χαμηλής συχνότητας, τότε το σώμα μας δέχεται ισχυρές δονήσεις ανεξάρτητα από το πόσο ακουστοί είναι.H μακροχρόνια έκθεση σε τέτοιου είδους θορύβους οδηγεί σε πολύ σοβαρά συμπτώματα ανάλογα με το βαθμό έκθεσης. Επιστημονικά η VAD προκαλεί μεγέθυνση των αιμοφόρων αγγείων με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η φυσιολογική ροή του αίματος.Εντός των καρδιακών δομών, το περικάρδιο ή οι αορτικές βαλβίδες μεγαλώνουν και προκαλούν επιπλοκές.

Η ασθένεια έχει ανιχνευτεί σε τεχνικούς αεροσκαφών, πιλότους, σε πλήρωμα αεροπλάνου, σε μηχανικούς πλοίων, σε σερβιτόρους εστιατορίου και σε disc-jokeys. Επίσης έχει ανιχνευτεί σε πολίτες που ήταν χρόνια εκτεθειμένοι σε περιβαλλοντικούς θορύβους χαμηλών συχνοτήτων και υψηλής έντασης.

Η πρώτη διάγνωση σε άνθρωπο έγινε το 1987 και μετέπειτα συνεχίστηκαν πολλές έρευνες σε πειραματόζωα.

Παρακάτω παρουσιάζονται τα στάδια της ασθένειας ανάλογα με το χρόνο έκθεσης.

Φάση 1- Ήπια (1-4 χρόνια)

Συμπτώματα: Ελαφριές εναλλαγές διάθεσης, δυσπεψία και καούρα, βρογχίτιδα, λοιμώξεις του στόματος/λαιμού

Φάση 2-Μέτρια (4-10 χρόνια)

Συμπτώματα: Πόνοι στο στήθος, εναλλαγές στη διάθεση, πόνοι στη μέση, κόπωση, ιογενείς και παρασιτικές μολύνσεις του δέρματος, μύκητες, πόνος και αίμα στα ούρα, φλεγμονή στομάχου, αλλεργίες, επιπεφυκίτιδα

Φάση 3-Σοβαρή (>10 χρόνια)

Συμπτώματα: Ψυχιατρικές, ρινικές αιμορραγίες, κιρσοί και αιμορροίδες, έλκη, κολίτιδα, μείωση οπτικής οξύτητας,πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις, νευρολογικές διαταραχές


Κατάθλιψη, αυξημένη επιθετικότητα, τάση για απομόνωση μειωμένες γνωστικές δεξιότητες είναι όλα μέρος της κλινικής εικόνας της VAD. Οι ψυχιατρικές διαταραχές είναι το πιο τραγικό σύμπτωμα της ασθένειας. Η εκδήλωση άσθματος και δυσκολίας στην αναπνοή σχετίζεται με την VAD (ανεξάρτητα με το αν είναι καπνιστής ή όχι) και ανακαλύφθηκε πρώτη φορά το 2003.

Οι χαμηλές συχνότητες δεν εμφανίζονται μόνο στο χώρο εργασίας. Υπάρχουν σε διάφορες δραστηριότητες και χώρους όπως σε ένα νυχτερινό club ή στο αυτοκίνητο καθώς ακούγεται μουσική από το στερεοφωνικό.

Για τη διάγνωση της VAD από τη δεκαετία του 80 έχουν χρησιμοποιηθεί ψυχομετρικά τεστ και τεστ έλεγχου επίδοσης, αιματολογικά και βιοχημικά τεστ, και μαγνητική τομογραφία στον εγκέφαλο. Για διάφορους λόγους όμως η διάγνωση δε θεωρήθηκε ολοκληρωμένη και ικανοποιητική σε όλους τους τομείς και έτσι φτάσαμε στο ηχοκαρδιογράφημα. Το ηχοκαρδιογράφημα είναι πιο ικανοποιητική μέθοδος διότι μπορεί να απεικονίσει τη πάχυνση των καρδιακών αγγείων που είναι συνέπεια της VAD. Μάλιστα η εξέλιξη του ηχοκαρδιογραφήματος τις τελευταίες δεκαετίες (το λεγόμενο echo-doppler προσδίδει καλύτερη απεικόνιση με χρήση χρωμάτων), αποτέλεσε ένα σημαντικό εφόδιο στον αγώνα της ορθής διάγνωσης.

Κλείνοντας αξίζει να αναφερθεί ότι η Vibroacoustic disease δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα ως παθολογική οντότητα και οι έρευνες διεξάγονται από λίγους επιστήμονες μιας και δεν είναι της "μόδας" και οι χρηματοδοτήσεις είναι μηδαμινές. Σε κάθε περίπτωση η πρόληψη είναι σημαντική ακόμη και αν ο κίνδυνος από υπόηχους διχάζει.

Δονήσεις - σύνδρομο λευκού δακτύλου και θόρυβος

Οι συσκευές και τα εργαλεία τα οποία προκαλούν δονήσεις έχουν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό των μαλακών ιστών των άνω άκρων και προκαλούν αρθραλγίες, περισσότερο στους καρπούς και τους αγκώνες.

Τα άτομα που χρησιμοποιούν συσκευές πεπιεσμένου αέρα και αλυσοπρίονα παρουσιάζουν ακτινολογικά ευρήματα, όπως μικρές κύστες, κενοτόπια και οστεοπόρωση στα οστά του καρπού.

Τα ευρήματα αυτά είναι συνήθως συμπτωματικά. Οι δονήσεις προκαλούν επίσης το φαινόμενο του λευκού δακτύλου (Vibration induced white finger), το οποίο παρατηρείται σε επαγγέλματα όπου οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν εργαλεία πεπιεσμένου αέρα ή περιστρεφόμενα.

Σε μεγάλο κίνδυνο από δονήσεις είναι εκτεθειμένοι οι χρήστες αλυσοπρίονων, οι οποίοι είναι μια ομάδα εργαζόμενων που έχει μελετηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια.

Ο «λευκός δάκτυλος» που προκαλείται από δονήσεις για να αναπτυχθεί απαιτούνται πολλά χρόνια έκθεσης κατά κανόνα και συνήθως προηγούνται φαινόμενα πόνου και αιμωδίας των δακτύλων. Η λεύκανση αρχικά παρατηρείται σε 1 ή 2 δακτύλους κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά όσο προχωρεί η κατάσταση, όλα τα δάκτυλα προσβάλλονται και η λεύκανση παρουσιάζεται χειμώνα και καλοκαίρι. Η κατάσταση έχει ταξινομηθεί σε στάδια για περιγραφικούς λόγους.

Στάδια «λευκού δακτύλου» οφειλομένου σε δονήσεις

Στάδια «λευκού δακτύλου» οφειλομένου σε δονήσεις

Στάδια «λευκού δακτύλου» οφειλομένου σε δονήσεις

Ο συνδυασμός θορύβου και δονήσεων προκαλεί μία προσωρινή επιβάρυνση του ουδού της ακοής μεγαλύτερη κατά 10 dB, από ότι θα επιδρούσε ο θόρυβος μεμονωμένα. Ο τρόπος με τον οποίο δρα αυτός ο συνδυασμός παραμένει ακόμη άγνωστος.

Οι υπόηχοι ήχοι-«φάντασμα» προκαλούν το φαινόμενο του «στοιχειωμένου σπιτιού» !!!

Βρετανοί ερευνητές υποστηρίζουν πως ο θόρυβος χαμηλών συχνοτήτων(υπόηχοι) κάτω από τα επίπεδα που αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο αυτί (δηλαδή ήχους με συχνότητα κάτω από 20 Ηz μέχρι ήχους που χαρακτηρίζονται χαμηλού ύψους και η συχνότητα τους είναι μεταξύ 20-500 Hz), προκαλεί την υποσυνείδητη αντίδραση του οργανισμού, πυροδοτώντας το στρες και το ρίγος. Αυτοί οι ήχοι μπορεί να κάνουν ένα σπίτι ή ένα δωμάτιο να αποπνέει μια απόκοσμη αίσθηση, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Οι υπέρηχοι προκαλούν, ζάλη, ναυτία, και κούραση

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Southampton, ανακάλυψαν ενδείξεις υπερήχων σε τοποθεσίες στις οποίες άνθρωποι είχαν εμφανίσει ζάλη, ναυτία και κούραση.

Όσοι λοιπόν ζουν δίπλα σε σιδηρόδρομο, κεντρικό δρόμο ή πολυκατάστημα, είναι πιθανό να υποφέρουν λόγω των υψηλών συχνοτήτων.

Οι υπέρηχοι στους δημόσιους χώρους μπορούν να δημιουργηθούν από μεγάφωνα μέχρι συσκευές απώθησης παρασίτων.

Ο καθηγητής Tim Leighton, δήλωσε ότι η ένταση των υπέρηχων που εκπέμπουν οι συσκευές σε δημόσιους χώρους δεν είναι ασήμαντη. Όπως επισήμανε, για περισσότερα από 40 χρόνια υπάρχουν αναφορές για υποκειμενικές επιπτώσεις, όπως ναυτία, ζάλη ημικρανία, κούραση και πίεση στα αυτιά λόγω υπέρηχων, στους οποίους εκτίθενται συστηματικά οι εργαζόμενοι.

Υπερακουσία

Οι εμβοές μπορεί να συνοδεύονται από υπερακουσία, δηλαδή υπερευαισθησία στους ήχους και τους θορύβους.

Ένα μικρό ποσοστό πασχόντων από εμβοές εμφανίζουν μια μεγάλη ευαισθησία στους διάφορους ήχους και θορύβους, δηλαδή δεν τους ανέχονται. Το φαινόμενο αυτό της δυσανεξίας των ήχων μπορεί να παρουσιαστεί τόσο σε βαρήκοα άτομα (recruitment), όσο και σε άτομα με φυσιολογική ακοή.

To Recruitment αναφέρεται στο φαινόμενο της αντίληψης των ήχων, όπου γίνονται γρήγορα ισχυρότεροι, καθώς αυξάνει η έντασή τους, στους πάσχοντες από διαταραχές του κοχλία.

Το πρόβλημα αυτό δύσκολα μπορεί να λυθεί, γιαυτό συνιστάται η προστασία των αυτιών από τους θορύβους και η προσεκτική, σταδιακή παρουσίαση ενός θορύβου ευρείας δέσμης συχνοτήτων (broad band) σε πολύ χαμηλό επίπεδο, το οποίο επίπεδο αυξάνει σταδιακά, κάνοντας έτσι τα αυτιά λιγότερο ευαίσθητα προς τους ήχους του περιβάλλοντος.

  • Η υπερακουσία είναι η “αλλεργία” σε όλους τους ήχους της καθημερινότητας. Η ένταση των ήχων στα ακουστικό σύστημα του ατόμου αυξάνεται πολύ και αυτή η κατάσταση γίνεται αφόρητη. Ταυτόχρονα ας υπογραμμιστεί η ύπαρξη εμβοών.

  • Η μισοφωνία είναι οργή και φόβος για ήχους που γίνονται κατά την αναπνοή και κατά την μάσηση φαγητού, από το ίδιο το άτομο και από τα άλλα άτομα γύρω του.

  • Η φωνοφοβία είναι η φοβία έκθεσης σε ήχους, με αποτέλεσμα πολλές φορές τα άτομα με αυτή τη φοβία να απομονώνονται στο σπίτι για να αποφεύγουν αγχωγόνες καταστάσεις.

  • Η υπεραισθησία σε ορισμένες συχνότητες.

  • Η “στρατολόγηση”. Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει όταν κατεστραμένα ή νεκρά τριχωτά κύτταρα στο εσωτερικό του αυτιού δεν μπορούν να εκτελέσουν την αποστολή τους, να μεταφράσουν τα ηχητική σε νευρικά μηνύματα και τότε στρατολογούνται τα γύρω κύτταρα που είναι υγειή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όμως να αυξάνεται απότομα η ένταση αντιληπτικότητας του ήχου και το άτομο να πονά και να αγχώνεται.