Η διάγνωση των διαταραχών της ισορροπίας, της ακοής, των εμβοών, και του ιλίγγου απαιτεί έμπειρο εξεταστή με βαθιά γνώση της ανατομίας και φυσιολογίας αλλά και πολύπλοκο εξοπλισμό που διαθέτουν οι εξειδικευμένοι στην Νευροωτολογία και τον ίλιγγο ΩΡΛ ιατροί. Ο γιατρός εξειδικεύτηκε στην Νευροωτολογία - Ακουολογία στο ειδικό ερευνητικό εργαστήριο ΝΕΥΡΟΩΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΚΟΗΣ και ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ της ΩΡΛ κλινικής του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ στο ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Νοσοκομείο υπό την καθοδήγηση των καθηγητών Ε. ΦΕΡΕΚΥΔΗ, Κ. ΠΑΠΑΦΡΑΓΚΟΥ και Σ. ΚΟΡΡΕ.

Το εργαστήριο του ιατρείου μας διαθέτει όλον αυτόν τον σύγχρονο εξοπλισμό, και εξειδικεύεται στην εκτέλεση ποσοτικών και ποιοτικών μετρήσεων που αφορούν την ακουστική λειτουργία, τις εμβοές και την λειτουργία της ισορροπίας.

Ο γιατρός είναι μέλος.

•Της Πανελλήνιας Ιατρικής Ακουολογικής Νευροωτολογικής Εταιρείας.

Ο ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο ποιό ειδικός στην αντιμετώπιση των ιλίγγων

• Γιατί το όργανο της ισορροπίας ο λαβύρινθος, βρίσκεται στο αυτί.

• Γιατί οι συχνότερες παθήσεις που προκαλούν ίλιγγο είναι παθήσεις του λαβυρίνθου.

• Γιατί το ιατρικό εκπαιδευτικό σύστημα σε όλον τον δυτικό κόσμο, από παράδοση, εκπαιδεύει κυρίως τους ωτορινολαρυγγολόγους για την διάγνωση και αντιμετώπιση των ιλίγγων.

Ο ίλιγγος, οι εμβοές, και η βαρηκοΐα δεν είναι ασθένειες, αλλά συμπτώματα, γι αυτό θα πρέπει να αναζητείται η αιτία τους, η οποία σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι επικίνδυνη. Η εκτίμηση ξεκινά με λεπτομερές ιστορικό και επί πλέον ερωτηματολόγιο, που θα ποσοτικοποιήσει το πρόβλημα, εντοπίζοντας τις λειτουργικές, τις κοινωνικές, και συναισθηματικές επιπτώσεις του, και συνεχίζεται με εξετάσεις κλινικές, ακουολογικές, νευροωτολογικές, αιματολογικές και ενίοτε απεικονιστικές.

Οι πρώτης γραμμής διαγνωστικές εξετάσεις που χρειάζεται ο ασθενής με ίλιγγο δεν είναι τίποτε άλλο από την ωτορινολαρυγγολογική εξέταση και την εξειδικευμένη μελέτη του λαβυρίνθου και του κεντρικού αιθουσαίου συστήματος.

Στη διάγνωση του ιλίγγου συνήθως χάνεται χρόνος με εξετάσεις αίματος, ακτινογραφίες, καρδιογραφήματα κλπ, τα οποία δεν έχουν θέση στην πρώτη γραμμή της διαγνωστικής προσέγγισης. Αν ο ειδικός ωτορινολαρυγγολόγος - νευροωτολόγος αποφανθεί ότι δεν πρόκειται για αιθουσαία πάθηση, ή αν υπάρχουν άλλοι ιατρικοί λόγοι, τότε βεβαίως ο άρρωστος θα μελετηθεί και με αυτές και με άλλες ακόμη εξετάσεις.

Ο ίλιγγος θεωρείται επείγον πρόβλημα και δεν πρέπει να χάνεται χρόνος.

Ο ίλιγγος μπορεί να προκληθεί από διαταραχές του περιφερικού αιθουσαίου συστήματος ή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ιδίως του στελέχους ή της παρεγκεφαλίδας).

Οι περιφερικές βλάβες είναι συνήθως αθώες και έχουν καλοήθη πορεία, ενώ οι κεντρικές βλάβες είναι δυνητικά απειλητικές για τη ζωή.

Το ιστορικό και ιδιαίτερα η χρονική σειρά εισβολής των συμπτωμάτων και το είδος του νυσταγμού αποτελούν τα πιο χρήσιμα στοιχεία για τον προσανατολισμό στη διάγνωση.

Η παρουσία νευρολογικών συμπτωμάτων και σημείων συνηγορεί υπέρ κεντρικής προέλευσης του ιλίγγου, ενώ η παρουσία διαταραχών ακοής, εμβοών ή ωταλγίας υποδεικνύει περιφερικού τύπου βλάβη.

Εντούτοις συμβαίνει μικρά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια να εκδηλώνονται με μεμονωμένο σύμπτωμα ιλίγγου. Επίσης σοβαρά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια του εγκεφαλικού στελέχους και της παρεγκεφαλίδας, απειλητικά για τη ζωή, μπορεί να έχουν και μάλιστα πρώιμα και προειδοποιητικά μόνο βαρηκοία, εμβοές, και ίλιγγο.

Η μαγνητική τομογραφία και η μαγνητική αγγειογραφία αποτελούν τις εξετάσεις επιλογής για την εκτίμηση ασθενών με υποψία κεντρικού τύπου βλάβης. Η αξονική τομογραφία παρουσιάζει μικρή ευαισθησία στη διερεύνηση του κεντρικού τύπου ιλίγγου, ιδιαίτερα στην ανίχνευση μικρών εγκεφαλικών επεισοδίων που εδράζονται εντός του οπισθίου βοθρίου της παρεγκεφαλίδας.

Προκειμένου να διαγνωστεί ο ίλιγγος, χρειάζεται πρώτα απ' όλα να πάρει ο εξειδικευμένος ωτολόγος αναλυτικό ιστορικό από τον ασθενή και μετά να προχωρήσει σε νευροωτολογικό-ακουολογικό έλεγχο. Στον έλεγχο αυτό περιλαμβάνονται και οι δοκιμασίες πρόκλησης ιλίγγου, που δίνουν στοιχεία για το ακριβές σημείο που έχει πάθει βλάβη. Διενεργείται επίσης κλινικός έλεγχος, με δοκιμασία ιλίγγου θέσεως και εξέταση τόσο των αιθουσο-νωτιαίων, όσο και των αιθουσο-οφθαλμικών αντανακλαστικών.

Προκειμένου να διερευνηθεί αν υπάρχει πιθανή βλάβη στον λαβύρινθο ή/και στην ακουστική οδό, ο γιατρός προχωράει σε εξέταση της ακοής με τονική ακοομετρία, ακοομετρία ομιλίας, τυμπανομετρία, ωτοακουστικές εκπομπές και προκλητά ακουστικά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους. Η τονική ακοομετρία είναι το ακοογράφημα που μετρά την ακουστική ευαισθησία με τη χρήση αμιγών ήχων(τόνων) συχνότητας από 250 έως 8000 Hz σε ένα εύρος εντάσεων από 0 έως 100 dB. Η ακοομετρία ομιλίας ενσωματώνει διάφορες τεχνικές που αξιολογούν την αντίληψη και κατανόηση στοιχείων της ομιλίας. Τρεις τέτοιες δοκιμασίες είναι ο ουδός αντίληψης ή αναγνώρισης της ομιλίας, ο ουδός επίγνωσης της ομιλίας και η υπερουδική αναγνώριση λέξεων. Η τυμπανομετρία εκτιμά την κατάσταση της τυμπανικής μεμβράνης και του μέσου ωτός. Η δοκιμασία των ωτοακουστικών εκπομπών αξιολογεί τη λειτουργία του κοχλία. Ένας μικρός ανιχνευτής με ηχεία και μικρόφωνο εκπέμπει ήχους και λαμβάνει ένα σήμα από τα τριχωτά κύτταρα. Η απουσία ή η εξασθένιση των λαμβανομένων σημάτων επί εδάφους φυσιολογικής λειτουργίας του έξω και μέσου ωτός αποτελεί ένδειξη παθολογίας του κοχλία. Τα στελεχιαία ακουστικά προκλητά δυναμικά (BERA) παρέχουν μια αντικειμενική μέτρηση σχετικά με τη λειτουργία των περιφερικών και κεντρικών συνδέσεων της ακουστικής οδού.

Επίσης, για να βρεθεί ο πάσχων λαβύρινθος γίνεται έλεγχος του οπίσθιου λαβύρινθου με θερμικούς διακλυσμούς ή/και ταλαντευόμενο έδρανο. Εφαρμόζεται επίσης η μέθοδος του νυσταγμογραφήματος, όπου καταγράφονται οι αυτόματες κινήσεις των ματιών κατά τη διάρκεια ερεθισμού του λαβυρίνθου για την πρόκληση νυσταγμού με την εκτέλεση διαφόρων εξετάσεων. Αυτό συμβαίνει λόγω σύνδεσης των λαβύρινθων με τα κέντρα κίνησης των ματιών. Καταγράφοντας την κατεύθυνση της κίνησης των ματιών, την ταχύτητά της, καθώς και άλλες παραμέτρους, ο γιατρός μπορεί να βγάλει συμπέρασμα τόσο για τη λειτουργία των λαβύρινθων, όσο και για την ακριβή αιτιολογία του ιλίγγου.

Τέλος η υπολογιστική δυναμική ισορροπιογραφία (computerized dynamic posturography) αξιολογεί την ισορροπία και αποσκοπεί στη μέτρηση των διαφόρων κινητικών και αισθητικών συστημάτων που συμβάλλουν στη στάση και τη βάδιση.

Οι αιθουσαίες δοκιμές μπορεί να βοηθήσουν να καθοριστεί εάν πιο ακριβές δοκιμές, όπως η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI), είναι απαραίτητες. Οι αιθουσαίες δοκιμές μπορούν επίσης να τεκμηριώσουν αντικειμενικά αιθουσαίες διαταραχές όπως καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (BPPV), και περιλέμφικό συρίγγιο, οι οποίες συνήθως λαμβάνουν χώρα μετά από τραυματισμό της κεφαλής και διμερή αιθουσαία ωτοτοξικότητα, η οποία συνήθως είναι μια παρενέργεια φαρμακευτικής αγωγής.

Η δοκιμή του νυσταγμογραφήματος είναι ο «χρυσός κανόνας» για τη διάγνωση των διαταραχών του αυτιού που επηρεάζουν το ένα αυτί. Για παράδειγμα, το νυσταγμογράφημα είναι εξαιρετικό για τη διάγνωση του ακουστικού νευρινώματος, καθώς και της αιθουσαίας νευρίτιδας. Το νυσταγμογράφημα είναι επίσης χρήσιμο στη διάγνωση του BPPV και της αμφοτερόπλευρης απώλειας της αιθουσαίας λειτουργίας, αν και η δοκιμή με περιστροφική καρέκλα είναι καλύτερη στη διάγνωση των διμερών αιθουσαίων διαταραχών από ότι είναι νυσταγμογράφημα. Οι δοκιμές βαθμονόμησης και παρακολούθησης προορίζονται για τη διάγνωση διαταραχών του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι δοκιμές αυτές είναι γενικά λιγότερο ευαίσθητες σε σύγκριση με την νευρολογική εξέταση ή την απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI). Το νυσταγμογράφημα ωστόσο, είναι πολύ λιγότερο ακριβό από ότι μια μαγνητική τομογραφία.

Η φυσική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει:

• Νυσταγμό (ακούσιες κινήσεις των ματιών), προβλήματα στην κίνηση των οφθαλμών και διπλωπία

• Αταξία (έλλειψη συντονισμού), ανισορροπία και αστάθεια

• Δυσκολία με τη βάδιση

• Βαρηκοία

• Αδυναμία των άκρων

Διαγνωστικές εξετάσεις ιλίγγου

Στον κλινικό έλεγχο περιλαμβάνονται η εξέταση των αιθουσο-νωτιαίων και τωναιθουσο-οφθαλμικών αντανακλαστικών, η δοκιμασία ιλίγγου θέσεως, όπως και κίνησης και απότομης στροφής της κεφαλής.

Ο ερεθισμός του λαβυρίνθου (είτε από τη νόσο αυτόματα, είτε τεχνητά) προκαλεί διάφορα συμπτώματα π.χ. ίλιγγο, ναυτία, εμετό και την έκλυση ορισμένων αντανακλαστικών του αυτόνομου νευρικού συστήματος, τα αιθουσαία αντανακλαστικά, από τα οποία το πιο αξιόλογο αποτελεί ο νυσταγμός. Νυσταγμό καλούμε σύγχρονες ρυθμικές και ακούσιες διαφόρων κατευθύνσεων κινήσεις των βολβών των οφθαλμών. Κατά την εξέταση του νυσταγμού η αργή φάση παίρνει το μάτι μακριά από την προτιμώμενη θέση, ενώ η ταχεία φάση (ή σακκαδική) φέρνει το μάτι πίσω στο οπτικό στόχο.

Υπάρχουν διάφορα είδη νυσταγμού, όπως ο οπτοκινητικός, ο αιθουσαίος νυσταγμός, ο νυσταγμός θέσεως, καλοήθης και κακοήθης νυσταγμός. Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα (αυτόματος) ή να προκληθεί αντανακλαστικά (προκλητός) με ειδικές λειτουργικές λαβυρινθικές δοκιμασίες, τις οποίες εφαρμόζουμε για την εξέταση του αιθουσαίου συστήματος. Εκκρεμοειδής ή ακανόνιστος νυσταγμός είναι κυρίως οφθαλμολογικής αιτιολογίας και μπορεί να συνδέεται με συγγενείς διαταραχές.

Η προσεκτική μελέτη των χαρακτηριστικών και του είδους των προκαλούμενων από τις δοκιμασίες αυτές αιθουσαίων αντανακλαστικών και κυρίως του νυσταγμού μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την κατάσταση του λαβυρίνθου, καθώς και για την διαφορική διάγνωση της αιτίας που τα προκαλεί. Επίσης, το ηλεκτρο-νυσταγμογράφημα (καταγραφή ηλεκτρικών δυναμικών από τις νυσταγμικές κινήσεις των ματιών) αποτελεί διαγνωστικό μέσο για τον εντοπισμό αιθουσαίων παθήσεων.

Η παρουσία αυτόματου νυσταγμού κατά τη διάρκεια της εξέτασης επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για ίλιγγο. Επειδή η οπτική προσήλωση μπορεί να αναστείλει τον ήπιο αιθουσαίο νυσταγμό, τα μάτια πρέπει να εξετάζονται σε μειωμένο φως ή μέσω των γυαλιών Frenzel, ώστε να αποτραπεί η οπτική προσήλωση.

Τα γυαλιά Frenzel είναι απαραίτητα για την κλινική εξέταση του ασθενή που αναφέρει προβλήματα ζάλης και ιλίγγου γιατί:

α)Η αφαίρεση της οπτικής προσήλωσης μεγιστοποιεί τις αντανακλαστικές κινήσεις των ματιών (νυσταγμός) που συνοδεύουν τις παθήσεις του λαβυρίνθου.

β)Η παρατήρηση των κινήσεων αυτών σε μεγάλη μεγέθυνση επιτρέπει στον Ωτορινολαρυγγολόγο να εντοπίσει με μεγάλη ακρίβεια την θέση και τη φύση της πάθησης, για να προχωρήσει στην ανάλογη θεραπεία.

Ο αιθουσαίος νυσταγμός τυπικά συνιστά μια οριζοντιοκυκλική απότομη κίνηση των ματιών, με ταχεία και βραδεία φάση. Κατά την εξέταση του νυσταγμού η αργή φάση παίρνει το μάτι μακριά από την προτιμώμενη θέση, ενώ η ταχεία φάση (ή σακκαδική) φέρνει το μάτι πίσω στο οπτικό στόχο.

Συχνά το είδος του νυσταγμού οδηγεί στη διάκριση μεταξύ κεντρικού και περιφερικού ιλίγγου. Ο νυσταγμός των περιφερικών βλαβών είναι οριζοντιοκυκλικός ή λιγότερο συχνά οριζόντιος, ποτέ όμως αμιγώς κυκλικός ή αμιγώς κάθετος. Οι κεντρικές βλάβες προκαλούν οποιασδήποτε κατεύθυνσης νυσταγμό. Ο αμιγώς κάθετος ή αμιγώς κυκλικός νυσταγμός χαρακτηρίζουν μόνο τις κεντρικού τύπου βλάβες.

Στις περιφερικού τύπου βλάβες η κατεύθυνση του νυσταγμού παραμένει η ίδια (μονής κατεύθυνσης) σε όλες τις θέσεις του βλέματος και είναι προς την υγειή πλευρά. Νυσταγμός μονής κατεύθυνσης μπορεί να εμφανιστεί και σε κεντρικού τύπου βλάβες. Όταν όμως η κατεύθυνση του νυσταγμού αλλάζει (διπλής κατεύθυνσης) με τις βλεμματικές θέσεις τότε η προέλευση του είναι πάντα κεντρική. Τέλος στις περιφερικού τύπου βλάβες η καθήλωση του βλέμματος (οπτική προσήλωση) τείνει να εξαλείψει το νυσταγμό, ενώ στις κεντρικού τύπου βλάβες δεν επέρχεται εξάλειψη.

Αυτόματος Νυσταγμός. Ο ασθενής κάθεται όρθιος, πρώτα ατενίζοντας ευθεία με τα μάτια ανοιχτά, και μετά τα μάτια κλειστά. Κανονικά δεν υπάρχει νυσταγμός. Περιφερειακές ή κεντρικές βλάβες παράγουν νυσταγμό. Ανοίγοντας τα μάτια ο περιφερικός νυσταγμός καταστέλλεται, όπως στην κατωτέρω εικόνα.

Όταν δεν παρατηρείται αυτόματος νυσταγμός κατά τη στιγμή της εξέτασης είναι χρήσιμες οι δοκιμασίες πρόκλησης ιλίγγου και νυσταγμού όπως:

Βλεμματικός νυσταγμός (Gaze test). Ο ασθενής κάθεται σε όρθια θέση, και τα μάτια παρακολουθώντας ένα σημείο παρεκκλίνουν 30 ° δεξιά, αριστερά, πάνω, κάτω. Κανονικά δεν υπάρχει νυσταγμός. Περιφερειακές ή κεντρικές βλάβες παράγουν νυσταγμό.

Rebound νυσταγμός. Ο ασθενής παρακολουθεί το δάχτυλό προς τη μία πλευρά, και κρατάει το βλέμμα εκεί για 10 δευτερόλεπτα (με συνεχή ενθάρρυνση από τον εξεταστή να συνεχίσει), ο εξεταστής αναζητά έναν νυσταγμό που χτυπά προς αυτή την κατεύθυνση και στη συνέχεια ταχεία επιστροφή στην κεντρική θέση του βλέμματος. Σε εκείνο το σημείο, ο εξεταστής αναζητά έναν νυσταγμό που χτυπά αντίθετα από την προηγούμενη κατεύθυνση και που διαρκεί για τουλάχιστον 3 beats. Όταν χρησιμοποιούντα τα γυαλιά βίντεο-Frenzel, πρέπει να τηρούνται τουλάχιστον 5 beats.

Gaze - Rebound νυσταγμός

• Ο νυσταγμός είναι παρών κατά την επιστροφή στο κεντρικό βλέμμα από μια πλάγια θέση του βλέμματος που πραγματοποιήθηκε για 10 sec.

• Ο νυσταγμός χτυπά προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που είχε προηγουμένως.

• Αυτό είναι ένα κεντρικό εύρημα που σχετίζεται με ασθένεια της παρεγκεφαλίδας.

Rebound νυσταγμός που προκαλείται με το βλέμμα στραμμένο για χρόνο πιο παρατεταμένο από 30 δευτερόλεπτα, ή για γωνία μεγαλύτερη από περίπου 45 μοίρες, είναι αμφίβολης σημασίας, καθώς και φυσιολογικά άτομα μπορεί να παρουσιάσουν ανάκαμψη κάτω από αυτές τις συνθήκες (Gordon et al, 1986).

Κάθετη ανάκαμψη είναι σπάνια, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί.

Η ανάκαμψη είναι σχεδόν πάντα παθολογική, και συνδέεται κυρίως με νόσο του εγκεφαλικού στελέχους ή της παρεγκεφαλίδας (Lin et al, 1999)

Οι αιθουσαίες διαταραχές δεν παρουσιάζουν ποτέ κάθετο νυσταγμό ή νυσταγμό, που είναι το ίδιο ταχύς και στις δύο κατευθύνσεις.

Σακκαδική δοκιμή

Σε καθιστή όρθια θέση, ο ασθενής ακολουθεί ένα φωτεινό σημείο που κινείται ταχύτατα σε διαφορετικές θέσεις σε μία οριζόντια γραμμή. Συνήθως, τα μάτια κινούνται γρήγορα, με ακρίβεια προς το σημείο. Κεντρική βλάβες παράγουν οφθαλμική δυσμετρία.

Παρακολούθηση ημιτονοειδούς στόχου

Ο ασθενής κάθεται σε όρθια θέση, και παρακολουθεί ένα σημείο του φωτός κινείται πάνω στην οριζόντια γραμμή σε μια ημιτονοειδή μορφή. Κανονικά οι κινήσεις των ματιών είναι ομαλές, αντανακλώντας τις κινήσεις του φωτός. Κεντρικές βλάβες παράγουν οφθαλμική δυσμετρία.

Δοκιμή σύγκλισης

Το τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποκαλύψει την παρουσία των ποιό αδύνατων νυσταγμών. Ο εξεταστής ζητάει από τον εξεταζόμενο εστιάσει την όρασή του σε ένα αντικείμενο που πλησιάζει πολύ κοντά στα μάτια, περίπου 10-15 εκατοστά.Προκειμένου να διατηρηθεί η εστίαση στο αντικείμενο, τα εξεταζόμενα μάτια συγκλίνουν, δηλαδή οι άξονες των ματιών περιστρέφονται προς τα μέσα. Ένας νυσταγμός με αδύναμο- μικρό πλάτος μπορεί στη συνέχεια να αυξηθεί και να γίνει πιο εύκολο ορατός.Η δοκιμή σύγκλισης μπορεί να είναι δύσκολο να διεξαχθεί σε ανθρώπους άνω των 65 ετών, δεδομένου ότι συχνά έχουν μειωμένη ικανότητα να συγκλίνουν τα μάτια.

Dix Halpike

Κατά τη δοκιμασία αυτή ο ασθενής τοποθετείται σε καθιστή θέση με τον αυχένα σε υπερέκταση 20 μοιρών και στροφή 45 μοιρών προς τη μία πλευρά. Ακολούθως ο ασθενής φέρεται ταχέως σε κατακεκλιμένη θέση, έτσι ώστε το κεφάλι να προεξέχει από το εξεταστικό κρεβάτι. Ο ασθενής παραμένει σε αυτή τη θέση επί τουλάχιστον 30 sec και παρατηρείται για την εμφάνιση νυσταγμού. Στη συνέχεια ο ασθενής επαναφέρεται στην καθιστή θέση και παρατηρείται επί ακόμα 30 sec για την εμφάνιση νυσταγμού. Η δοκιμασία εκτελείται και με το κεφάλι προς την αντίθετη πλευρά. Η δοκιμασία επαναλαμβάνεται ώστε να ελεγχθεί αν ο παραγόμενος νυσταγμός βαθμιαία εξαλείφεται (κάματος). Όταν ο νυσταγμός είναι περιφερικής προέλευσης τότε παρουσιάζει μιά καθυστέρηση (λανθάνοντα χρόνο) 3-10 sec και εξαλείφεται γρήγορα με την επανάληψη της δοκιμασίας και με την προσήλωση του βλέμματος. Ο νυσταγμός που προέρχεται από βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος δεν παρουσιάζει λανθάνουσα περίοδο και δεν εξαλείφεται. Η δοκιμασία Dix-Halpike είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην εκτίμηση του καλοήθους περιφερικού ιλίγγου θέσεως. Κατά κανόνα κατά τη δοκιμασία αυτή αναπαράγεται ίλιγγος σε περίπτωση βλάβης του οπισθίου ημικυκλίου σωλήνα της πλευράς προς την οποία είναι στριμένο το κεφάλι.

Εάν ο κλινικός γιατρός θέλει να ελέγξει για ανεπάρκεια του σπονδυλοβασικού, αυτό πρέπει να γίνει πριν από οποιαδήποτε δοκιμή θέσης που μπορεί να συστέλλει την σπονδυλοβασική αρτηρία όπως είναι οι Dix-Hallpike ελιγμοί. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει π.χ καταμέτρηση, ή απαγγελλία της προπαίδειας από τον ασθενή, ενώ σταδιακά γίνεται κλίση της κεφαλής προς τα πίσω. Αλλαγή στη γνωστική κατάσταση ή αναφορές για ζαλάδα μπορεί να είναι σημαντικά. Αυτή η μέθοδος είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ηλικιωμένους ασθενείς.

Το αιθουσο-οφθαλμικό αντανακλαστικό (VOR - Vestibulo-Ocular Reflex)

Το αιθουσο-οφθαλμικό αντανακλαστικό (VOR) είναι μια αντανακλαστική κίνηση των ματιών, η οποία εμφανίζεται συνήθως ως απάντηση στην κίνηση της κεφαλής. Το VOR επιτρέπει στους ανθρώπους να εστιάζουν σε στατικά αντικείμενα, ενώ το κεφάλι (και το σώμα) βρίσκεται σε κίνηση. Για παράδειγμα, εάν η κεφαλή στρέφεται προς τα αριστερά, αυτό το αντανακλαστικό προκαλεί τα μάτια για να μετακινηθούν προς τα δεξιά (δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση της κίνησης της κεφαλής). Η αντίθετα κατευθυνόμενη κίνηση των οφθαλμών λαμβάνει χώρα με την ίδια ταχύτητα όπως η κίνηση της κεφαλής, και ως εκ τούτου δημιουργεί μία κίνηση του ματιού η οποία διατηρεί το βλέμμα στο ίδιο σημείο, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά από την κίνηση. Δυσλειτουργία του VOR έχει σαν αποτελέσματα τη χρόνια αστάθεια, το αίσθημα κίνησης, και τον αποπροσανατολισμό.

Ανωμαλίες του VOR μπορούν να καταδειχθούν από ασυνήθιστες μη φυσιολογικές κινήσεις των ματιών(νυσταγμό), με άμεση παρατήρηση και καλύτερα με γυαλιά Frenzl ή καταγραφή μέσω νυσταγμογραφήματος. Από αυτή τη μελέτη του VOR βγαίνουν πολύτιμα συμπεράσματα για την κατάσταση του συστήματος της ισορροπίας

Η δοκιμασία απότομης στροφής της κεφαλής(head thrust test)

που έχει περιγραφεί πρόσφατα(το 1983 από τον Halmagyi) και διερευνά όλους τους ημικύκλιους, γίνεται για την εκτίμηση του αιθουσοοφθαλμικού αντανακλαστικού (vestibuloocular reflex: VOR). Η παθολογική απάντηση(θετικό τεστ) στην παραπάνω δοκιμασία αποτελεί σημείο που βοηθά στη διάκριση μεταξύ περιφερικής και κεντρικής βλάβης, ιδιαίτερα στην περίπτωση αιφνίδιας ενάρξεως σοβαρού και παρατεταμένου ιλίγγου όταν πρέπει να γίνει διαφορική διάγνωση μεταξύ αιθουσαίας νευρωνίτιδας και ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Για παράδειγμα, ασθενής με αιθουσαία νευρωνίτιδα δεξιά θα εμφανίζει νυσταγμό αριστεράς κατεύθυνσης και θα έχει θετική δοκιμασία κατά τη στροφή της κεφαλής προς τα δεξιά.

Ένα θετικό τεστ(σε οριζόντιο επίπεδο όπως στην κατωτέρω εικόνα) υποδηλώνει μέτρια έως σοβαρή απώλεια της λειτουργίας του οριζόντιου ημικυκλικού σωλήνα στην πλευρά προς την οποία η δοκιμή είναι θετική.

Κατά την εκτέλεση σε οριζόντιο επίπεδο, ο εξετάζων στέκεται μπροστά από τον ασθενή και κρατά το κεφάλι του με τα δύο του χέρια. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν υπάρχει παθολογία και περιορισμός της κίνησης του αυχένα. Ο ασθενής εστιάζει τα μάτια σε συγκεκριμένο σημείο πχ τη μύτη του εξετάζοντος και ακολούθως ο εξετάζων αφού κάνει κάμψη το κεφάλι του ασθενούς κατά 30 μοίρες(για να οριζοντιωθούν οι σωλήνες), το στρέφει γρήγορα και απότομα (υψηλή επιτάχυνση) κατά 15 ° (από 5 ° ως 10 ° ή και μέχρι 20 °) προς τη μία πλευρά. Η φυσιολογική απόκριση από τον εξεταζόμενο είναι η παραμονή της προσήλωσης των ματιών στο στόχο. Παθολογική απόκριση είναι η απομάκρυνση των ματιών και διορθωτική επαναφορά τους (αναπληρωματική σακκαδική κίνηση) προς την κατεύθυνση του στόχου. Αυτή η απάντηση προκύπτει από το αιθουσοοφθαλμικό αντανακλαστικό προς την πλευρά της στροφής της κεφαλής σε περιφερική βλάβη του έσω ωτός ή του αιθουσαίου νεύρου προς την πλευρά αυτή.

• Διορθωτικές μη φυσιολογικές κινήσεις αντιπροσωπεύουν ένα θετικό τεστ και υποδηλώνουν μέτρια έως σοβαρή απώλεια της λειτουργίας του οριζόντιου ημικυκλικού σωλήνα στην πλευρά προς την οποία η δοκιμή είναι θετική.

Το τεστ μπορεί να εκτελεστεί και σε κάθετο επίπεδο για τους κάθετους ημικύκλιους σωλήνες (βλ. βίντεο κατωτέρω)

Η ευαισθησία και η ειδικότητα της δοκιμασίας της απότομης στροφής της κεφαλής

Η δοκιμασία απότομης στροφής της κεφαλής, που ελέγχει τη λειτουργία του οριζόντιου ημικυκλικού σωλήνα, είναι σήμερα μια εκτεταμένα χρησιμοποιούμενη εξέταση στα ιατρεία, σε όλο τον κόσμο. Ο εξεταστής κρατά την κεφαλή του ασθενούς με τα δύο του χέρια και εφαρμόζει απότομες, σύντομες, μικρής κλίμακας (5-10 μοιρών) και υψηλής επιτάχυνσης (3.000-4.000 μοίρες / δευτερόλεπτο) στροφές της κεφαλής του ασθενούς, ενώ αυτός προσπαθεί να καθηλώσει το βλέμμα του στη μύτη του εξεταστή. Φυσιολογικά, οι οφθαλμοί του ασθενούς θα παραμείνουν σταθερά στη θέση τους, καθώς το VOR θα προκαλέσει μια ίση και αντίθετη κίνησή τους ώστε να διορθωθεί η μετακίνηση της κεφαλής. Εάν η ευαισθησία του VOR μειωθεί, οι οφθαλμοί μετακινούνται μαζί με την κεφαλή και ο ασθενής θα πρέπει να κάνει γρήγορες διορθωτικές οφθαλμικές κινήσεις (σακκαδικές) ώστε να επανακαθηλώσει το βλέμμα στο στόχο. Οι διορθωτικές σακκαδικές κινήσεις του βλέμματος μετά από πλάγιες ωθήσεις της κεφαλής μόνο προς τη μια πλευρά υποδηλώνουν μονόπλευρο έλλειμμα του VOR, ενώ όταν εμφανίζονται μετά από κινήσεις της κεφαλής προς αμφότερα τα πλάγια υποδηλώνουν αμφοτερόπλευρο έλλειμμα.

Η ευαισθησία της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής για τον προσδιορισμό της απώλειας λειτουργίας του οριζόντιου ημικυκλικού σωλήνα ποικίλει, ανάλογα με τη σοβαρότητα του ελλείμματος και πιθανότατα ανάλογα με την τεχνική και την εμπειρία του εξεταστή. Όταν συνυπάρχει πλήρης μονόπλευρη απώλεια απάντησης στο θερμικό ερεθισμό, η ευαισθησία της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής προσεγγίζει το 100%, αλλά πέφτει γρήγορα, σε λιγότερο από 50%, όταν υπάρχει μερική μονόπλευρη απώλεια της απάντησης στο θερμικό ερεθισμό δια του έξω ωτός. Η ειδικότητα για τα μονόπλευρα ελλείμματα διαμορφώνεται περίπου στο 95%.

Μόνο μια αναδρομική μελέτη έχει αξιολογήσει την ευαισθησία και ειδικότητα της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής για τον προσδιορισμό μιας αμφοτερόπλευρης αιθουσοπάθειας. Οι Schubert και συνεργάτες ανασκόπησαν κλινικά αρχεία ως προς τα αποτελέσματα της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής, επί 32 ασθενών με αμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια, η οποία έχει τεκμηριωθεί μέσω μειωμένης απάντησης στο θερμικό ερεθισμό του έσω ωτός και στη δοκιμασία περιστροφής. Συνολικά, η ευαισθησία της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής ήταν 84% (76% στη μερική και 100% στην πλήρη αμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια), ενώ η ειδικότητα της ήταν 82%.

Η δοκιμασία απότομης ώθησης της κεφαλής [head heave test]

αξιολογεί τη λειτουργία του οριζόντιου γραμμικού VOR, που είναι ένα οφθαλμικό αντανακλαστικό της ωτοκονίας. Διενεργείται με τρόπο παρόμοιο με τη δοκιμασία απότομης στροφής της κεφαλής, εκτός του ότι αντί για μια ταχεία στροφή της κεφαλής, η κεφαλή ωθείται προς τα πλάγια (μια γραμμικού τύπου μετατόπιση), πρώτα προς τη μια πλευρά και μετά προς την άλλη. Στην περίπτωση αυτή, οι διορθωτικές σακκαδικές κινήσεις υποδηλώνουν μειωμένη ευαισθησία του γραμμικού VOR, αλλά όχι και του γωνιακού. Δεν έχουν υπάρξει αναφορές επί της ευαισθησίας ή ειδικότητας αυτής της σχετικά νέας κλινικής δοκιμασίας για τη μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη απώλεια της αιθουσαίας λειτουργίας.

Τεστ κίνησης κεφαλής (Head-shake nystagmus test)

Οι κινήσεις της κεφαλής παράγουν αιθουσαίες απαντήσεις με μικρό λανθάνοντα χρόνο (< 15ms). Οι οφθαλμοκινητικές απαντήσεις είναι πιο καθυστερημένες με λανθάνοντα χρόνο 100-200ms. Η αντιρρόπηση για την χρονική αυτή διαφορά είναι η ικανότητα του κεντρικού αιθουσαίου συστήματος να διατηρεί την μνήμη για την κίνηση της κεφαλής, έτσι ώστε οι οφθαλμικές κινήσεις επακριβώς να αντιστοιχούν στην κίνηση της κεφαλής. H εξέταση περιλαμβάνει 20 κύκλους, μεγάλης ταχύτητας παθητικές ή ενεργητικές κινήσεις της κεφαλής, παρατηρώντας τον νυσταγμό. Αυτό γίνεται σε οριζόντια και σε κάθετη κίνηση. Η εξέταση γίνεται με καταστολή της οπτικής καθήλωση με τα Γυαλιά Frenzel ή με υπέρυθρο σύστημα βιντεοσκόπησης.

Φυσιολογικά, η απότομη κίνηση της κεφαλής προς μια κατεύθυνση οδηγεί σε κίνηση των οφθαλμών προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αντίθετα, στη μονόπλευρη αιθουσαία δυσλειτουργία δεν παράγεται οφθαλμική κίνηση προς την αντίθετη κατεύθυνση, ενώ παράγεται μια διορθωτική σακκαδική κίνηση – νυσταγμός από κίνηση της κεφαλής. Νυσταγμός που παρατηρείται με τα γυαλιά Frenzel μετά από γρήγορη κίνηση κεφαλής αντανακλά ασύμμετρη αιθουσαία συμμετοχή.

Σε αμφοτερόπλευρη αιθουσαία νευρίτιδα το τεστ μπορεί να είναι φυσιολογικό.

ENG VAT Balance Test

Η δοκιμασία αυτή παρέχει ένα μέρος από πληροφορίες της περιστροφικής δοκιμής με καρέκλα (οι υψηλές συχνότητες). Αν έχετε μια δοκιμή με περιστροφική καρέκλα, δεν υπάρχει καμία ανάγκη να πάρετε μια δοκιμή VAT δεδομένου ότι οι πληροφορίες που παρέχονται είναι σε μεγάλο βαθμό περιτές. Ωστόσο, αν δεν είναι διαθέσιμη μια δοκιμή με περιστροφική καρέκλα, αυτή η δοκιμή μπορεί να έχει κάποια αξία.

Η δοκιμασία συριγγίου πίεσης (Henebert) [fistula test]

δηλαδή η εφαρμογή θετικής και αρνητικής πίεσης μέσω αερο-ωτοσκοπίου [pneumatic otoscope], μπορεί να προκαλέσει νυσταγμό και ίλιγγο, η ευαισθησία της όμως σε χειρουργικά επιβεβαιωμένες περιπτώσεις είναι χαμηλή.

Επίσης υπάρχει και η δοκιμασία συριγγίου στροφής με ευαισθησία 90% κατά την οποία ο ασθενής περπατά σε ευθεία γραμμή με τα μάτια κλειστά και εν συνεχεία εκτελεί στροφή 180 μοιρών προς τα δεξιά ή αριστερά. Εάν υπάρχει συρίγγιο ο ασθενής θα χάσει την ισορροπία του προς την πλευρά της βλάβης.

περισσότερα για αυτές τις εξετάσεις στον ίλιγγο αναλυτικά

Η δοκιμή της υποκειμενικής οπτικής κάθετης (SVV)

μελετά την έννοια της καθετότητας, ζητώντας από τον ασθενή την κάθετη τοποθέτηση μίας φωτεινής γραμμής στο σκοτάδι. Σε οξεία μονομερή δυσλειτουργία του ωτολιθοφόρου συστήματος η ράβδος τοποθετείται σε μία θέση που αποκλίνει προς την οριζόντια ή την κατακόρυφη από 3 ° έως 15 ° στην πάσχουσα πλευρά.

Η δοκιμή της υποκειμενικής οπτικής οριζόντιας

είναι παραπλήσια.

Ο δονητής μαστοειδούς

είναι ένα νέο τεστ για να αποκαλύψει τον νυσταγμό σε περιφερικές αιθουσαίες βλάβες. Ένας δονητής 100 (60-120) Hz εφαρμόζεται διαδοχικά πίσω από το αριστερό και το δεξί αυτί (στη μαστοειδή) για 3 δευτερόλεπτα.

Σε ασθενείς που πάσχουν από αιθουσαία ασυμμετρία, προκαλείται νυσταγμός, με την ταχεία φάση προς την προσβεβλημένη πλευρά.

Άλλες εξετάσεις:

Ορισμένες φορές χρειάζεται επί πλέον έλεγχος όπως, απεικονιστικές εξετάσεις (MRI, CT, Triplex), αιθουσαία μυογενή προκλητά δυναμικά (VEMPs) για τον έλεγχο του ωτολιθοφόρου συστήματος, ισορροπομετρία, ηλεκτροκοχλιογραφία, δοκιμασία περιοστροφής, κλπ

Οι δοκιμασίες ελέγχου της παρεγκεφαλιδικής λειτουργίας, το τεστ Romberg και η αξιολόγηση του βηματισμού (Unterberger) είναι επίσης σημαντικά στην εκτίμηση ενός αρρώστου με ίλιγγο.

Τα test δακτύλου–ρινός και πτέρνας–γόνατος

είναι παθολογικά τόσο με τα μάτια ανοικτά, όσο και κλειστά, σε παρεγκεφαλιδικές και κινητικές διαταραχές, ενώ μπορεί να είναι παθολογικά μόνο με τα μάτια κλειστά σε αμιγώς αιθουσαία δυσλειτουργία. Αυτό συμβαίνει διότι οι άρρωστοι με χρόνιες αιθουσαίες διαταραχές, τις αντισταθμίζουν χρησιμοποιώντας οπτικά ερεθίσματα, ενώ αυτοί με παρεγκεφαλιδικές διαταραχές είναι το ίδιο επηρεασμένοι με ή χωρίς οπτικά ερεθίσματα.

Δοκιμασία βηματισμού φτέρνα δάχτυλα

σε μια γραμμή με τα μάτια κλειστά, από τον ασθενή ζητείται να βαδίσει σε μια γραμμή, εναλλάσσοντας την επαφή κάθε πτέρνας με τα δάχτυλα του άλλου άκρου ποδιού για μερικά βήματα, σαν να μετρά το μήκος του δωματίου, έτσι μπορεί να καταδειχθεί μια χρόνια αιθουσαία διαταραχή με τον ασθενή να ταλαντεύεται προς τη κατεύθυνση του πάσχοντος λαβυρίνθου.

Η δοκιμασία βηματισμού πτέρνας–δακτύλων είναι επίσης σημαντική για την αδρή εκτίμηση κινητικού συντονισμού.

Η δοκιμασία επιτόπιου βηματισμού Unterberger(Fukuda)

του ασθενούς, για 60 δευτερόλεπτα ή 50 βηματισμούς, με τα μάτια κλειστά κρατώντας τα άνω άκρα σε υπτιασμό και πρόταση περίπου στο ύψος των αυτιών, μπορεί να φανεί χρήσιμη στην ανίχνευση αιθουσαίων διαταραχών. Απόκλιση του σώματος πάνω από 45 μοίρες συνιστά αιθουσαία διαταραχή από την πλευρά της απόκλισης.

Στη δοκιμή Unterberger - οι παράμετροι που αξιολογούνται είναι:

• Μετατόπιση

• Ταλάντωση

• Γωνία απόκλισης

• Άξονας περιστροφής του σώματος

Δοκιμασία Romberg

Υπάρχουν τρία αισθητήρια συστήματα που συμβάλουν στην παρεγκεφαλίδα για να διατηρήσουν την ισορροπία και τον κορμό σταθερό, όταν τα μάτια είναι ανοιχτά:

1. όραση

2. ιδιοδεκτικότητα

3. αιθουσαίο σύστημα

Τουλάχιστον δύο από τα τρία συστήματα απαιτούνται για να διατηρηθεί η ισορροπία. Όταν καταργηθεί η όραση λοιπόν, δεν θα προκύψει αστάθεια λόγω της έλλειψης της όρασης εάν δεν υπάρχουν διαταραχές των άλλων αισθητηρίων οργάνων. Αν υπάρχει μια πιο σοβαρή διαταραχή της ιδιοδεκτικότητας ή αιθουσαία βλάβη, ή εάν υπάρχει μια βλάβη της παρεγκεφαλίδας που προκαλεί αστάθεια του κορμού, ο ασθενής δεν θα είναι σε θέση να διατηρήσει την όρθια θέση, ακόμα και όταν τα μάτια είναι ανοιχτά. Το ίδιο μπορεί να συμβεί επίσης με βλάβες σε άλλα μέρη του νευρικού συστήματος, όπως είναι οι άνω ή κάτω κινητικοί νευρώνες, ή τα βασικά γάγγλια.

Η εξέταση Romberg χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει αστάθεια είτε περιφερικής, είτε κεντρικής αιτιολογίας.

Η δοκιμή διεξάγεται ως εξής:

Διεξάγεται ζητώντας από τον ασθενή να αφαιρέσει τα παπούτσια του και να σταθεί προσοχή με τις φτέρνες και τις μύτες ενωμένες, κρατώντας τα άνω άκρα κολλημένα δίπλα στο σώμα ή σταυρωμένα μπροστά από το σώμα, πρώτα με τα μάτια ανοιχτά, και μετά με τα μάτια κλειστά(για 30 sec εκάστη). Όταν ο ασθενής κλείνει τα μάτια του, δεν θα πρέπει να προσανατολιστεί από το φως, ή ήχους, καθώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα του τεστ και να προκαλέσει ψευδές αποτέλεσμα.

Η δοκιμασία Romberg είναι χρήσιμη στην οξεία μονόπλευρη αιθουσαία διαταραχή.

- Περιφερική βλάβη - παρέκκλιση στην πάσχουσα πλευρά.

- Κεντρική βλάβη - δεν κυριαρχεί καμία πλευρά.

Δεν είναι όμως ειδική στις χρόνιες μονόπλευρες διαταραχές, γιατί παρά το γεγονός ότι ένας ασθενής με οξεία περιφερική αιθουσαία βλάβη έχει συνήθως την τάση να κινηθεί προς την πλευρά του προβλήματος, έχει αποδειχθεί ότι η χρόνια αιθουσαία βλάβη (με τουλάχιστον μερική αντιστάθμιση) δεν παράγει ελλείμματα στην κλασική δοκιμή Romberg.

Μια θετική εξέταση δείχνει ένα πρόβλημα με την αιθουσαία λειτουργία ή την ιδιοδεκτικότητα. Η δοκιμασία Romberg μπορεί επίσης να είναι θετική σε νευρομυϊκές διαταραχές και μπορεί να μην είναι αξιόπιστη σε πολύ ηλικιωμένα άτομα.

Η δοκιμή Romberg μπορεί επίσης να βαθμολογηθεί μετρώντας τα δευτερόλεπτα που ο ασθενής είναι σε θέση να σταθεί με τα μάτια κλειστά.

Εάν ο κλινικός ιατρός παρατηρεί ότι ο ασθενής είναι σε θέση να σταθεί για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους με τα μάτια κλειστά, είναι προφανές ότι η ισορροπία βελτιώνεται και τα ιδιοδεκτικά ή / και αιθουσαία ελλείμματα του ασθενούς έχουν μειωθεί.

Μια δοκιμή Romberg μπορεί λοιπόν να χρησιμοποιηθεί ως εκτίμηση παρακολούθησης για τους ασθενείς με διαταραχή της ισορροπίας ή / και προβλήματα ιδιοδεκτικότητας συγκρίνοντας πολλές διαφορετικές εκτιμήσεις Romberg μεταξύ τους.

Για να κάνει το τεστ Romberg πιο δύσκολο, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει τα χέρια σε υπτιασμό και πρόταση περίπου στο ύψος των αυτιών, ή να προσπαθήσει να διαταράξει την ισορροπία του ασθενή με σπρώξιμο. Είναι σημαντικό ο γιατρός να μην υπερβάλλει.

Ενισχυμένη δοκιμή Romberg (Sharpened Romberg test ή Tandem Romberg).

Εάν η εξέταση Romberg είναι φυσιολογική, στη συνέχεια εκτελείται αυτή η δοκιμή. Η δοκιμή αυτή είναι μια παραλλαγή της κλασικής δοκιμής Romberg. Η δοκιμασία είναι ως επί το πλείστον ίδια. Σ 'αυτό το δεύτερο τεστ, ο ασθενής πρέπει να τοποθετήσει τα πόδια του, το ένα ακριβώς μπροστά από το άλλο (μύτη-φτέρνα). Όπως και με την αρχική δοκιμή Romberg, η αξιολόγηση γίνεται πρώτα με τα μάτια ανοιχτά και στη συνέχεια με τα μάτια κλειστά(για 30 sec εκάστη). Ο ασθενής τοποθετεί τα χέρια του πάνω στο στήθος, και η παλάμη του χεριού του βρίσκεται ανοιχτή στον απέναντι ώμο. Ο ασθενής επίσης κρατά το πηγούνι του παράλληλα με το πάτωμα. Η αδυναμία εκτέλεσης αυτής της δοκιμής υποδηλώνει εξασθένιση του αιθουσαίου συστήματος.

Δοκιμή ευαισθησίας πίεσης:

Δοκιμασία Valsalva - 10 δευτερόλεπτα εκπνοή ενάντια στην κλειστή γλωττίδα (Για την αύξηση της πίεσης του ΕΝΥ)

Δυναμική δοκιμή οπτικής οξύτητας: (Dynamic Visual Acuity Test).

Είναι μια πολύ χρήσιμη διαδικασία εξέτασης του VOR (αιθουσο-οφθαλμικού αντανακλαστικού), για τη διάγνωση της ωτοτοξικότητας και άλλων διμερών διαταραχών της αίθουσας(Longridge, 1987). Στον ασθενή προβάλεται ένα γράφημα όπως φαίνεται παρακάτω, πρώτα με το κεφάλι ακίνητο, και μετράται η οπτική οξύτητα. Μετά κινείται το κεφάλι του ασθενούς οριζόντια με περίπου 2 Hz, και + - 30 μοίρες δεξιά - αριστερά ενώ μετράται και πάλι η οπτική οξύτητα κατά την κίνηση.

Άτομα με καλή λειτουργία του αιθουσαίου συστήματός τους δεν έχουν καμία απώλεια της οπτικής οξύτητας με αυτή τη διαδικασία. Ακόμη και τα άτομα με μονόπλευρη αιθουσαία απώλεια - δηλαδή έχοντας χάσει το 50% από το αιθουσαίο σύστημα τους - θα σκοράρουν γενικά κανονικά.

Άλλες τεχνικές και δοκιμασίες χρησιμοποιούνται στην μονόπλευρη απώλεια, που μπορούν να την ανιχνεύσουν πιο αυστηρά και να την πλαγιώσουν (Tian et al, 2001). Υπάρχουν πιο πρακτικοί τρόποι για να ανιχνεύσει κανείς τη μονόπλευρη απώλεια (όπως θερμιδικές δοκιμές ).

Οι ασθενείς με αμφοτερόπλευρη απώλεια της αιθουσαίας λειτουργίας , ιδιαίτερα οξείας, συχνά χάνουν 6-8 γραμμές οπτικής οξύτητας. Η Κατακόρυφη κίνηση δεν είναι τόσο ευαίσθητη ή ειδική όσο η οριζόντια δοκιμή (Schubert et al, 2002).

Καθώς οι ασθενείς αναρρώνουν από διμερείς απώλειες, αποδίδουν όλο και καλύτερα σε αυτό το τεστ. Αυτό πιθανώς σχετίζεται με ένα συνδυασμό των προσαρμοστικών αλλαγών του αιθουσο-οφθαλμικού αντανακλαστικού, καθώς και προγνωστικό προ-προγραμματισμό των κινήσεων των ματιών (Herdman et al, 2001).

Υπολογιστική δυναμική ισορροπιογραφία [computerized dynamic posturography]

Αξιολογεί την ισορροπία και αποσκοπεί στη μέτρηση των διαφόρων κινητικών και αισθητικών συστημάτων που συμβάλλουν στη στάση και τη βάδιση. Αυτή η δοκιμή λέει στο γιατρό σας ποιο μέρος του συστήματος ισορροπίας μπορεί να δημιουργεί προβλήματα. Στέκεστε με γυμνά πόδια σε μια πλατφόρμα και προσπαθείτεείτ να κρατήσετε την ισορροπία σας κάτω από διάφορες συνθήκες.

Υπάρχουν επίσης και οι δοκιμασίες

• Υπεραερισμού

• Αυχενικές δοκιμασίες

Ωτολιθικές διαταραχές

Αυτές χαρακτηρίζονται από μια αίσθηση ταλάντωσης, χρόνιας ζάλης ή αίσθημα δυσκολίας να στέκεστε ίσια. Αυτή η δυσλειτουργία αναγνωρίζεται από την δοκιμή της υποκειμενικής οριζόντιας και κάθετης αλλά και με τα VEMP. Η θεραπεία της περιλαμβάνει ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης για διαταραχές της ωτοκονίας μαζί με φαρμακευτική αγωγή για να μειωθεί η ευαισθησία του νευρικού συστήματος στην αίσθηση κίνησης.

Νυσταγμογραφία

Στον εργαστηριακό έλεγχο η νυσταγμογραφία καταγράφει αντικειμενικά τις κινήσεις των ματιών κατά τη διάρκεια δοκιμασιών θέσεως, οπτικής απασχόλησης και αιθουσαίου ερεθισμού που προκαλείται από περιστροφή ή ψυχρό–θερμό διακλυσμό.

Δοκιμασία περιστροφής. Ερεθίζει και τους δύο ημικύκλιους σωλήνες, σε αντίθεση με το διακλυσμό. Με τη δοκιμασία αυτή ελέγχουμε τη λειτουργία του εγκεφαλικού στελέχους.